สำหรับการเลี้ยงปลาคาร์ป จะมีสิ่งที่จำเป็นหลัก ๆ อยู่ 4 อย่าง คือ บ่อเลี้ยง, ระบบกรอง, ออกซิเจน และอาหาร แต่นั้นก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ยังมีอุปกรณ์อื่น ๆ อีกหลายอย่างที่จำเป็นในการเลี้ยงปลาคาร์ป จะเลี้ยงทั้งทีต้องมีติดไว้ มันจำเป็นจริง ๆ นะครับเวลาต้องใช้ บทความนี้เราจะแนะนำอุปกรณ์ที่จำเป็นในการเลี้ยง และดูแลปลาคาร์ปมีอะไรบ้าง มาดูเลย!
ยาสลบ
ยาสลบ ถือเป็นสิ่งที่จำเป็นมากในการเลี้ยงปลาคาร์ป โดยจะใช้ในเวลาที่ต้องการจะจับปลา เช่น ต้องการที่จะเคลื่อนย้ายปลา, ต้องการทายาเพื่อรักษาแผลปลา, การตกแต่งศัลยกรรมปลา, การจับปลาเพื่อนำมาถ่ายรูป เป็นต้น ซึ่งยาสลบเองก็มีหลายสูตร ประสิทธิภาพของยาก็แตกต่างกันออกไป ต้องการให้ปลาสลบนานแค่ไหน ใช้เพื่อจุดประสงค์ใดควรเลือกสูตรให้เหมาะสมตามขนาดของปลาด้วย
กระชอน
กระชอน อีกหนึ่งอุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้เด็ดขาดในการให้จับปลาคาร์ป สำหรับกระชอนที่ใช้จับปลาคาร์ป ต้องเป็นกระชอนที่มีลักษณะพิเศษ คือ ตาข่ายต้องนุ่ม เพื่อที่จะไม่ระคายเคืองกับผิวปลาเพราะอาจทำให้ปลาเป็นแผล หรือเกล็ดหลุดได้ รวมทั้งความแข็งแรงของเฟลม ด้ามจับต้องถนัดมือ มีกันลื่น และที่สำคัญต้องเลือกความยาวของกระชอนให้เหมาะสมกับขนาดตัวปลา และพื้นที่ด้วย หรือจะแบบปรับขนาดความยาวของด้ามจับได้
กะละมัง
สำหรับคนที่เลี้ยงปลาสวยงาม สายประกวด จะไม่มีคงไม่ได้กับ “กะละมัง” (สีฟ้าหรือน้ำเงิน) เพราะสีนี้เมื่อในมาใสปลาคาร์ป จะเห็นความงามของปลาคาร์ปได้ชัดเจน ทั้งสี เกล็ด รูปร่าง ลดลาย ของปลาจะตัดกับสีของกะละมัง ทำให้ปลาโดดเด่นขึ้นมาอีก หากต้องการถ่ายภาพปลาคาร์ปสวย ๆ หรืออยากชมความงามของปลาแบบชัดเจนก็จัดไป สำหรับเลี้ยงปกติก็ควรมีครับใช้ตักปลามาใส่เช็คสุขภาพ ดูแผล ทำแผล
ยากักโรค (ใช้กรณีนำปลาใหม่มาลง)
หากได้ปลามาใหม่สิ่งที่ต้องทำก็คือ การกักโรคก่อน ในกรณีที่ปลาที่ได้มาใหม่นั้นมีโรคมาด้วย อาจทำให้ปลาตัวอื่น ๆ ในบ่อเลี้ยงติดโรคไปด้วย และเป็นการป้องกันการแพร่เชื้อไวรัส แบคทีเรีย และปรสิตต่างๆ ดังนั้นทุกครั้งที่จะนำปลาที่ได้มาใหม่ลงบ่อ ควรที่จะให้ยากักโรคก่อน ซึ่งยากักโรคและรักษาโรค ซึ่งยากักโรคก็มีหลายสูตร เช่น ยาที่ใช้กำจัด แบคทีเรีย Formalin (ฟอร์มาลิน), Glutaraldehyde (กลูตาราลดีไฮด์) ยาที่ใช้ป้องกัน รักษา และฆ่าโรคจากเชื้อรา Malachite Green (มาลาไคท์กรีน) ยาที่ใช้สำหรับกำจัดปรสิต Dimilin (ดีมิลิน), Dipteret (ดิพเทอร์แร็กซ์) เป็นต้น หรือจะใช้ชุดยากักโรค ที่มีขายพร้อมใช้งานก็ได้เช่นกัน
ออกซิเจนแบบมีแบตสำรอง
สำหรับคนที่เลี้ยงปลาคาร์ปอย่างจริงจัง คงทราบดีว่าเครื่องออกซิเจนกับบ่อปลาคาร์ปสำคัญแค่ไหน หากออกซิเจนในบ่อไม่พออาจทำให้ปลาตายได้ทั้งบ่อ และยิ่งในประเทศไทยเกิดเหตุไฟฟ้าดับอยู่ตลอด ควรจะมีสำรองไว้ใช้อย่างน้อย 4-6 ชั่วโมง ดังนั้นเครื่องผลิตออกซิเจนแบบมีแบตสำรองในตัว ควรที่จะมีติดบ่อเลี้ยงไว้
กระชอนแบบถุง (koi sock)
หากท่านต้องการเคลื่อนย้ายปลาจากบ่อไปสู่อ่างพักปลาอย่างมืออาชีพโดยที่ปลาที่ไม่ก่ออันตรายกับปลา กระชอนแบบถุงตอบโจทย์การเคลื่อนย้ายอย่างแน่นอน ตาข่ายของกระชอนมีความยาว และความนุ่ม เหนียว ทำให้ไม่เสียดสีผิวปลาเวลาเคลื่อนย้าย ปลายกระชอนเป็นตาข่ายปลายเปิด ใช้สำหรับปล่อยปลาออกสะดวกมากยิ่งขึ้น
เกลือ
เกลือ เป็นยาชั้นดีที่ขาดไม่ได้สำหรับคนเลี้ยงปลาคาร์ป ใช้ในการรักษาและควบคุมโรคที่เกิดกับปลา เช่น รักษาและป้องกันโรคจากแบคทีเรีย รักษาอาการตัวเปื่อย ครีบเปื่อย ตาโปน ซึม เบื่ออาหาร รวมทั้งใช้กับปลาใหม่ที่จะเอามาลงบ่อ ในการกักกันโรคด้วย ความเข้มข้มของความเค็มจะช่วยรักษาปลาได้เป็นอย่างดี แต่ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม
เครื่องให้อาหารอัตโนมัติ
เครื่องให้อาหารอัตโนมัติ หมดความกังวลกับการให้อาหารปลาคาร์ป เมื่อไม่อยู่บ้าน หรือต้องไปต่างจังหวัดหลาย ๆ วัน นอกจากนั้นยังเป็นผลดีกับปลาที่ได้อาหารเป็นเวลา ในปริมาณที่เท่า ๆ กันในแต่ละมื้อ ทำให้ปลามีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์เนื่องจากกินอาหารเป็นเวลา ไม่ขาดสารอาหาร ช่วยให้การเจริญเติบโตเป็นไปอย่างดีอีกด้วย
ถังออกซิเจน
แน่นอนว่าออกซิเจน สำคัญมากในการเลี้ยงปลาคาร์ป แล้วถังออกซิเจนจำเป็นอย่างไรในเมื่อที่บ่อเลี้ยงมีเครื่องผลิตออกซิเจน ทำไมต้องมีถังออกซิเจนด้วย? คำตอบก็คือ มีความจำเป็นใช้ในการแพ็คปลาและเติมออกซิเจนใส่ถุงนั้นเพื่อนำปลาไปรักษา นำไปประกวด ดังนั้นหากใครที่จะเคลื่อนย้ายปลาคาร์ปจึงจำเป็นต้องใช้ถังออกซิเจนด้วย
อุปกรณ์แพ็คปลา
สำหรับอุปกรณ์ในการแพ็คปลาคาร์ปในการเคลื่อนย้าย มีด้วยกันอยู่หลายอย่าง เช่น ถุงพลาสติก, ยางวงมัดถุงขนาดใหญ่, กล่องลังหรือกล่องโฟม และอื่น ๆ รวมไปถึงถังออกซิเจนด้วย
ปากกาวัดค่าน้ำ pH, Salt, อุณหภูมิ
สำหรับน้ำที่เหมาะสมในการเลี้ยงปลาคาร์ป ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ในน้ำที่เหมาะสมคือ ในช่วง 7.2 – 8.5 นอกจากนั้นยังมีค่าอื่นๆ อย่าง เกลือ รวมทั้งอุณหภูมิของน้ำในบ่อเลี้ยง ซึ่งค่าต่างๆ ที่ว่ามาสามารถใช้ ปากกาวัดค่าน้ำ pH, Salt, อุณหภูมิ ได้จึงควรมีไว้ได้ใช้งานตลอดอย่างแน่นอน
อุปกรณ์วัดค่าแอมโมเนีย, ไนไตรท์, ไนเตรท
สำหรับค่าแอมโมเนีย, ไนไตรท์, ไนเตรท ของน้ำในบ่อเลี้ยงถือเป็นสิ่งสำคัญในความเป็นอยู่ และการเจริญเติบโตของปลาคาร์ปเป็นอย่างมาก โดยค่าแอมโมเนีย ค่าไนไตรท์ ไนเตรท ที่เป็นพิษต่อปลาในน้ำ ควรไม่เกิน 0.02 มิลลิกรัมต่อลิตร โดยสามารถใช้อุปกรณ์ในการวัด หรือชุดทดสอบค่าน้ำได้ ซึ่งเครื่องวัดอาจจะมีราคาที่สูงหน่อยแต่ได้ค่าที่แม่นยำ ส่วนชุดทดสอบค่าน้ำจะเป็นแถบสี บอกค่าปกติ/ไม่ปกติ
อาหารปลาคาร์ป
แน่นอนว่าเป็นสิ่งที่จำเป็นที่สุดและขาดไม่ได้อย่างแน่นอน ซึ่งอาหารปลาคาร์ปเองก็มีให้เลือกมากมายหลายยี่ห้อ หลายสูตร เช่น สูตรเร่งสี เร่งโต สูตรวีทเจิม เสริมสร้างสุขภาพและรูปร่างให้ดูสวยงาม อีกทั้งมีอาหารแบรนด์ไทย และอาหารปลาคาร์ปนำเข้าจากญี่ปุ่น 100% ต้องการแบบไหนเลือกได้ตามความต้องการได้เลย
แผ่นวัดไซส์ปลา
นอกจากสีสันของปลาที่คนเลี้ยงต้องการแล้ว ขนาดปลาก็เป็นสิ่งที่สำคัญเช่นกัน ดังนั้นจึงต้องมีแผ่นวัดไซส์ปลา เพื่อจะได้รู้การเจริญเติบโตของปลาคาร์ปว่ามีพัฒนาการอย่างไรบ้าง ซึ่งที่วัดไซส์ก็มีให้เลือกหลายแบบเช่นกัน ทั้งแบบเป็นถาดพลาสติก เป็นอ่างวัดขนาด เป็นสติ๊กเกอร์ หรือเป็นแผ่นวัดไซส์ ก็ได้แล้วแต่สะดวก
จุลินทรีย์
การใส่จุลินทรีย์ในบ่อเลี้ยงจะช่วยบำบัดน้ำให้ใสขึ้น ลดการสะสมของเสียในบ่อกรอง ช่วยกรองไม่ตันบ่อย ลดการเกิดตะกอนฝุ่นฟุ้งในบ่อปลา รวมทั้งลดกลิ่นเหม็นสะสมในบ่อเลี้ยง ทำให้คุณภาพน้ำดีขึ้น และสุขภาพของปลาดี สดชื่น ร่าเริง กินเก่ง และนิยมใช้หลังจากที่มีการล้างกรอง เพื่อตามปริมาณจุลินทรีย์ที่หายไปกับการล้างให้กลับสู่สภาวะเดิมได้ไวขึ้น
อุปกรณ์เลี้ยงปลาคาร์ป ที่กล่าวมานั้นล่วงเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการเลี้ยงปลาคาร์ปเป็นอย่างมาก ควรที่จะมีติดบ่อเลี้ยงไว้ ถึงแม้บางอย่างหลายคนอาจจะมองว่าไม่จำเป็นต้องใช้ เช่น ยารักษาโรค กักโรค แต่หากเมื่อเวลาปลาเกิดป่วยกะทันหัน จะหายามาใช้ก็อาจจะไม่ทันเวลา และอาจจะทำให้เกิดความเสียหายทั้งบ่อเลี้ยงได้ ดังนั้นแล้วมีติดไว้ไม่เสียหายแน่นอน